GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË - Vliegenzwam

GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË - Vliegenzwam

Amanita muscaria (L. : Fr.) Pers.

Franse namen: Amanite tue-mouche, Fausse-oronge
Nederlandse naam: Vliegenzwam
Duitse naam: Fliegenpilz

De Vliegenzwam is een van de paddenstoelen die het gemakkelijkst te identificeren zijn. De hoed is over het algemeen van een prachtig rood, zelden oranje, en hij is versierd met talrijke witte wratten; de basis van de steel vertoont min of meer concentrische kragen, een beetje zoals bij de Panteramaniet.

Habitat en verschijningstijd

De Vliegenzwam komt frequent voor in de herfst, onder berken en sparren, gewoonlijk op min of meer zure bodems.

Mogelijke verwisselingen

De Vliegenzwam kan nauwelijks verward worden met andere paddenstoelen. Echter, bepaalde plukkers van mediterrane oorsprong nemen hem soms (in het bijzonder de variant, zeer zeldzaam, met oranje hoed) voor de Echte keizersamaniet, Amanita caesarea (Scop. : Fr.) Pers., nochtans gemakkelijk te identificeren aan zijn mooie gele en niet witte lamellen; dit is een heerlijke soort, helaas extreem zeldzaam bij ons (slechts enkele keren gezien in een halve eeuw).
Ondoordachte liefhebbers oogsten ten slotte soms oude uitgewassen hoeden van Amanita muscaria, waarvan de wratten zijn verdwenen, denkend te maken te hebben met Russula's met rode hoed.

Vergiftiging

De Vliegenzwam veroorzaakt vergiftigingen van hetzelfde type als die veroorzaakt door de Panteramaniet, maar dodelijke gevallen zijn relatief zeldzaam; goed gekookt ingenomen, kunnen zijn effecten beperkt blijven tot een banale gastro-intestinale intoxicatie, of zelfs bijna onopgemerkt voorbijgaan.
De Vliegenzwam bevat ook een psychotrope stof, verantwoordelijk voor hallucinaties, gekleurde lichtsensaties...; dit verklaart zijn gebruik bij bepaalde volkeren als opwindende drug tijdens rituele ceremonies.