GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË - Intoxicatiesyndromen

GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË - Intoxicatiesyndromen

U vindt op deze site een geheel van paddenstoelen verantwoordelijk voor vergiftigingen van zeer variabele ernst, die men schematisch, vanuit toxicologisch oogpunt, kan verdelen in de hieronder opgesomde groepen.

Falloïdisch syndroom:

naast Amanita phalloides en de verwante soorten, evenals enkele Galerina, moet men in deze groep een aantal kleine Parasolzwammen vermelden (zoals Lepiota helveola Bres. en L. brunneoincarnata Chod. et Martin), gelukkig weinig verspreid en van kleine omvang, wat de vergiftigingen waarvoor ze verantwoordelijk zijn sterk beperkt.

Orellaansyndroom:

ernstige vergiftiging te wijten aan Gordijnzwammen van de groep van Cortinarius orellanus, maar een reeks andere soorten (met name de "Dermocybe"), waarvan de toxiciteit minder goed bekend is, zijn zeker te vermijden.

Gyromitriensyndroom (of helvelliaans):

vooral te vrezen zijn de Kluifzwammen, maar waarschijnlijk ook Sarcosphaera coronaria; de Helvella's (Helvella div. spec.), onvoldoende gekookt, kunnen vergelijkbare ongevallen veroorzaken. Men zal misschien bij deze groep de raadselachtige intoxicaties door Paxillus involutus onderbrengen.

Panterinisch of myco-atropinisch syndroom:

de twee belangrijkste verantwoordelijke paddenstoelen zijn Amanita pantherina en A. muscaria.

Muscarinisch of sudorisch syndroom:

het zijn over het algemeen kleine paddenstoelen van de geslachten Clitocybe en Inocybe, die in het onderhavige geval ter verantwoording moeten worden geroepen.

Gastro-intestinaal of resinoïde syndroom:

soms gekwalificeerd als "containersyndroom", het beantwoordt aan een vrij hoog aantal paddenstoelen behorend tot gevarieerde geslachten; de twee gevaarlijkste zijn Entoloma lividum en de Olijfboomtrechterzwam [Omphalotus olearius (DC. : Fr.) Singer s.l.], die soms in onze streken wordt aangetroffen op de stronken van verschillende loofbomen; intoxicaties over het algemeen meer goedaardig zijn te wijten aan Hypholoma fasciculare, Boletus satanas, Hebeloma div. sp., Ramaria formosa, Agaricus xanthoderma Genevier... Bepaalde soorten met scherp of brandend vlees, irriterend voor het spijsverteringskanaal, kunnen hier ook vermeld worden, met name Russula, Lactarius, Tricholoma...

Deze lijst put het toxicologische inventaris van schimmelvergiftigingen niet uit. Men zal met name nog de volgende syndromen vermelden:

Hemolytisch syndroom:

soms ernstige vergiftigingen te wijten aan de consumptie van rauwe vruchtlichamen van paddenstoelen die perfect eetbaar zijn wanneer ze gekookt zijn; het bekendste geval is dat van de Parelamaniet, maar deze bijzonderheid strekt zich uit tot verschillende Amanita, Tricholoma, Armillaria...

Psilocybisch of hallucinogeen syndroom:

deze psychotrope intoxicaties hebben aanleiding gegeven tot een hele literatuur, met name van etnologische aard; de bekendste hallucinogene paddenstoelen in Europa zijn Psilocybe en Panaeolus.

Intoxicatie door aangetaste paddenstoelen:

meer of minder banale voedselvergiftigingen kunnen natuurlijk te wijten zijn aan de consumptie van paddenstoelen die niet vers zijn; het oogsten van bevroren exemplaren in de winter of het bewaren van paddenstoelen in plastic zakken, waar ze snel gisten, zijn met name de bron van dergelijke ongevallen.