HEMORROÏDEN - Wat zijn hemorroïden?

De helft van de volwassenen boven de vijftig jaar heeft al eens last gehad van hemorroïden. Dit onderwerp blijft echter vaak onbekend of taboe. Laten we de kwestie eens nader bekijken.

Definitie

Hemorroïden zijn een gebied van communicatie tussen aderen en slagaders ter hoogte van de anus en komen bij iedereen voor. Wanneer er een abnormale en permanente verwijding van de aderen in dit gebied optreedt, spreekt men van hemorroïden.

Er kunnen twee vormen van de ziekte worden gediagnosticeerd: interne hemorroïden, die zich in het diepe gedeelte van de anus bevinden, en externe hemorroïden.

Interne hemorroïden, die zich in het anorectale gedeelte (interne) van het anale kanaal bevinden, zijn vaten die verantwoordelijk kunnen zijn voor bloedverlies (felrood bloed) en soms naar buiten kunnen komen bij een inspanning. Ze zijn meestal niet pijnlijk.

Externe of prolapsende hemorroïden (de aderen die zich in het huidgedeelte van het anale kanaal bevinden) veroorzaken vaak pijn en zwelling. Dit is een peri-anale hematom met zwelling, maar zonder bloedverlies. Dit probleem komt vaak voor na een bevalling of bij mensen met constipatie.

Men maakt meestal een onderscheid tussen drie situaties:

• externe hemorroïdale trombose (prolapsende hemorroïden): gekarakteriseerd door een pijnlijke zwelling bij de ingang van de anus die plotseling verschijnt.
• hemorroïdaire crisis (interne hemorroïden): gekarakteriseerd door een branderig gevoel in het rectum.
• niet-pijnlijke verschijnselen: kunnen een tijdelijke of chronische verzakking (prolaps) van binnenuit de anus zijn, bloedingen of jeuk.

Let op, pijn gepaard met bloedverlies (rood bloed) met of zonder zwelling betekent niet automatisch de aanwezigheid van hemorroïden; het kan ook anale fissuren, abcessen of een colonpoliep zijn. Een diagnose is daarom nodig om andere ziektes niet over het hoofd te zien.

Oorzaken

Op dit moment is het niet helemaal duidelijk of het gaat om een aandoening van het systeem dat de hemorroïden vastzet of een vaataandoening. Hoewel er geen duidelijke oorzaak is voor hun ontstaan, lijken verschillende factoren de ontwikkeling van hemorroïden te bevorderen:

• erfelijkheid.
• een toename van de druk in de buik die verhindert dat het bloed naar beneden stroomt; zwangerschap en bevalling zijn hiervan een goed voorbeeld.
• transitproblemen, met name constipatie, maar ook diarree die kan leiden tot de verwijding van de hemorroïden.
• bepaalde irriterende medicijnen: sommige laxantia, en vooral zetpillen en klysma’s die gebruikt worden bij constipatie.
• bepaalde voedingsmiddelen, zoals specerijen, alcohol, koffie, thee, enzovoorts, en een dieet dat te arm is aan vezels kunnen ook een trigger zijn.
• roken wordt eveneens als een risicofactor beschouwd.
• inactiviteit, langdurig zitten of staan.
• omgekeerd kunnen gewelddadige en herhaalde fysieke inspanningen ook leiden tot een hemorroïdale crisis (paardrijden, fietsen, ...).
• dehydratie.
• de afname van de tonus van de weefsels rond de hemorroïden kan ook de oorzaak van de aandoening zijn.
• ziekten van het spijsverteringskanaal of de lever kunnen leiden tot een verhoogde bloedtoevoer naar beneden.

Over het algemeen kan elke te grote druk op de hemorroïden leiden tot hun congestie.

Symptomen

De hemorroïdale crisis kan zeer pijnlijk zijn. De aandoening kan variëren van eenvoudige verwijding zonder symptomen tot de uitwendige prolaps van interne hemorroïden (de interne hemorroïden komen naar buiten door verzwakking en de vorming van een uitstulping) en de ontwikkeling van pijnlijke tromboses.

De hemorroïdale crisis heeft soms geen klinische tekenen, er is alleen een zwelling bij de anus of eenvoudige jeuk.

Het kan zich ook luid manifesteren door pijn, soms hevig, beperkend, verergerd door zitten, lopen; deze symptomen worden vaak beïnvloed door de stoelgang.

Soms is de pijn zo hevig tijdens de stoelgang dat men zichzelf opzettelijk verstopt. Deze situatie verergert de verwijding van de hemorroïden.

Rectorragieën (bloedingen bij de anus) kunnen zich voordoen: ze zijn vaak minimaal, het is felrood bloed dat de ontlasting bedekt (wat betekent dat het bloedverlies aan het einde van de stoelgang zit en niet hoger in de dikke darm).

Het komt voor dat de verwijding van de hemorroïden en de stagnatie van het bloed een trombose veroorzaken, wat betekent dat er een bloedstolsel in de hemorroïdale bundel wordt gevormd.

Een hemorroïdale trombose is zeer pijnlijk en duurt enkele dagen; de trombus kan spontaan weglekken met bloed, waardoor een ulcus ontstaat dat zal genezen en soms een marisque (huidplooi) vormt.

Zeldzaam is dat de aandoening gecompliceerd raakt door een infectie of ernstige bloeding, maar lichte, maar herhaalde bloedingen kunnen verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van bloedarmoede (vermindering van rode bloedcellen in het bloed).

Diagnose

De diagnose wordt gesteld tijdens een proctologisch klinisch onderzoek.

In het geval van externe hemorroïden zal een onderzoek van het externe gedeelte van de anus eventuele trombose kunnen aantonen in de vorm van een blauwachtige zwelling met of zonder oedeem.

Bij interne hemorroïden kan de diagnose niet gesteld worden door alleen een rectaal onderzoek. Tijdens het consult zal de specialist een anoscopie uitvoeren met behulp van een anoscoop (een buis met een optisch systeem geschikt voor het anale kanaal), waarmee de interne hemorroïden kunnen worden bekeken en gefotografeerd. Dit onderzoek is niet mogelijk tijdens een crisis.

Het is relatief belangrijk om een specialist te raadplegen bij twijfel, omdat elke afwijking in de anus kan wijzen op andere ernstigere ziekten dan hemorroïden (bijvoorbeeld colorectale kanker!).

Behandelingen

Er zijn veel verschillende behandelingen beschikbaar, maar het is belangrijk om de juiste behandeling voor elke situatie aan te passen.

Medicijnen

Ze hebben verschillende doelen:

• pijnstillers en ontstekingsremmers helpen de pijn te verlichten,
• laxantia helpen de darmtransit te reguleren,
• venotonische medicijnen verbeteren de bloedcirculatie,
• zetpillen en zalven die op de hemorroïden worden aangebracht helpen de zwelling te verminderen en de plaatselijke ontsteking te kalmeren; ze kunnen antiseptica, lokale anesthetica, corticosteroïden of genezers bevatten.

Sommige van deze medicijnen zijn zonder recept verkrijgbaar, maar het is toch aan te raden om bij twijfel een arts te raadplegen.

Instrumentele behandelingen

Deze worden uitgevoerd tijdens het consult door de arts en richten zich op de behandeling van interne hemorroïden. Ze verwijderen de hemorroïden niet, maar creëren een littekenzone. Deze littekenzone wordt gecreëerd door een verbranding van de wand:

• met een chemische stof: sclerotherapie
• met een elektrische stof: elektrocoagulatie
• met warmte: fotocoagulatie
• met kou: cryotherapie
• elasticiteitsligatie is een nieuwe, weinig traumatische behandeling die bestaat uit het aanbrengen van een elastiek rond de hemorroïdale pedikel, waardoor het vrije gedeelte zal afsterven en verwijderd kan worden.

Deze instrumentele behandelingen worden over het algemeen goed verdragen, maar twee tot drie sessies kunnen nodig zijn om de ongemakken volledig te verhelpen.

Chirurgische behandelingen

Er zijn drie soorten chirurgische ingrepen mogelijk:

• de trombectomie: dit is een kleine ingreep die onder lokale verdoving door een specialist wordt uitgevoerd. Het houdt in dat een pijnlijke externe hemorrhoïde wordt verwijderd.
• de hemorrhoïdectomie: dit is een klassieke ingreep die onder algemene anesthesie wordt uitgevoerd en waarbij zowel de interne als de externe hemorrhoïden worden verwijderd. De herstelperiode is meestal pijnlijk gedurende tien dagen, met de noodzaak van krachtige pijnstillers.
• de anopexie met mechanische cirkelhechting: deze techniek bestaat uit het verwijderen van een band van het weefsel aan de top van de interne hemorrhoïden. Dankzij de anopexie is het mogelijk om uitwendige en deels uitgezakte hemorrhoïden weer naar binnen te trekken en gedeeltelijk van bloedtoevoer te ontdoen. Deze techniek is minder pijnlijk dan de klassieke ingreep en het herstel verloopt sneller.

Voor zwangere vrouwen is het raadzaam om een specialist te raadplegen die het beste in staat is om te bepalen welke behandeling gevolgd moet worden.

Vraag uitleg aan uw arts, bespreek samen de voor- en nadelen van elke techniek en kies samen de beste behandeling.

Preventie

Voor mensen die gevoelig zijn voor hemorrhoïden, zijn er enkele aanbevelingen die hen kunnen helpen in hun dagelijks leven:

• vermijd alle factoren die de ontwikkeling van hemorrhoïden bevorderen: langdurig staan of zitten, zware fysieke inspanningen, uitdroging...
• vermijd lange periodes zitten op het toilet en probeer niet te forceren bij het naar de wc gaan.
• probeer regelmatige tijden aan te houden voor het naar de wc gaan om de darmen te trainen.
• vermijd constiperende voedingsmiddelen (witte rijst, tapioca, gekookte wortels, kweepeergelei, bananen, chocolade...) evenals alcohol en kruiden.
• eet vezelrijke voedingsmiddelen (zemelen, volkorenbrood, pruimen, snijbiet, spinazie, sinaasappels, enz.) en overweeg vezelsupplementen.
• doe aan lichaamsbeweging (wandelen, enz.) om constipatie te bestrijden.
• drink veel vocht (water, vruchtensappen, soepen, enz.).
• bepaalde planten hebben een venotonische werking: Paardenkastanje, Hamamelis, Rode wijnstok, Cipres, Ginkgo Biloba, Duizendblad ...

Conclusie

Hemorrhoïdale ziekte is over het algemeen goedaardig en wordt voornamelijk veroorzaakt door constipatie. Het komt zelden voor dat het zich compliceert, behalve in het geval van tromboses, die zeer pijnlijk kunnen zijn.

Het is zeker geen « schaamtevolle ziekte », aarzel niet om erover te praten en als de symptomen aanhouden, raadpleeg dan een specialist om andere, ernstigere ziektes uit te sluiten.