ZON - De zon en uw huid

ZON - De zon en uw huid

04 februari 2019

Daar zijn de mooie dagen weer, de winterwolken zijn weggetrokken, plaats voor de zon.

Maar LET OP GEVAAR!

De zon, deze aangename metgezel van onze vakanties is ook een geduchte vijand van onze huid.

De zon bombardeert ons permanent met zijn elektromagnetische straling. Onder andere verwarmt hij ons via de infraroodstraling, verlicht hij ons via het zichtbare licht maar schaadt hij ons via de ultraviolette straling (UV)
Gelukkig stopt onze atmosfeer de meest gevaarlijke straling, dat wil zeggen de kosmische stralen, gamma, X en de UVC.
We hebben dus alleen te maken met UVA en UVB die 10% van de lichtenergie vertegenwoordigen die ons bereikt.

De hoeveelheid UV die onze huid zal ontvangen is ook afhankelijk van verschillende parameters:

de blootstellingstijd het tijdstip van blootstelling (let op tussen 11 en 15 uur zomertijd)

het seizoen (de zon staat in de zomer meer verticaal, de UV wordt dan minder gefilterd door de atmosfeer)

de breedtegraad ten opzichte van de evenaar

De hoogte ( op 1500 meter is er 20% meer UVB dan op zeeniveau )

Het type bodem dat de reflectie van het licht al dan niet bevordert

( in afnemende volgorde: 85% voor sneeuw, 17% voor zand, 5% voor water en 3% voor gras )

Let ook op wanneer het brandende gevoel verminderd is:

lichte wolken verminderen de zonneschijn maar stoppen de UV niet

zwemmen in het water geeft een gevoel van frisheid maar u blijft blootgesteld bepaalde stoffen laten UV door.

De verdedigingsmiddelen van de huid

Afgezien van het haar, is het dus de huid die onze barrière vormt tegen de zonnestralen.
Het is eerst het buitenste deel, de hoornlaag, die zal verdikken in de zon maar dit fenomeen neemt veel tijd in beslag.
Vervolgens worden we beschermd door melanine. Dit is een pigment geproduceerd in de melanocyten, cellen die zich aan de basis van de epidermis bevinden. Melanine biedt een variabele bescherming afhankelijk van het ras (blanke huid, getinte huid, zwarte huid). Het werkt op 3 manieren: door het absorberen en diffracteren van lichtstralen maar ook door het beschermen tegen vrije radicalen veroorzaakt door UV.

Concreet bereikt 10% van de UVB die het meest energiek zijn de dermis tegen 20 tot 30% van de UVA.
De schade aangericht aan de huid is van verschillende types: bepaalde cellen zullen zich gedragen als prekankercellen, er zal een lokale afname van de immuniteit zijn en de synthese van moleculen die de huid elasticiteit geven zal verstoord worden.

De verschillende kortetermijneffecten van zonneblootstelling

De eerste is de avondbruining, deze is hoofdzakelijk te wijten aan UVA en komt voort uit de melanine die al aanwezig is in de melanocyten.

Daarna komt de traditionele "zonnebrand" wetenschappelijk erythema actinicum genoemd. De intensiteit ervan is afhankelijk van de blootstellingsduur, de intensiteit van de straling en het huidtype. De symptomen gaan van een eenvoudige roodheid tot blaren en komen overeen met brandwonden van de 1e en 2e graad. Als de zonnebrand hoofdzakelijk te wijten is aan UVB van het midden van de dag, zullen de UVA van het einde van de dag het nog verergeren.

De langetermijneffecten van zonneblootstelling

Deze effecten zijn schadelijk, gerelateerd aan de ontvangen stralingsdoses en vooral, ze zijn cumulatief.

Laten we eerst de versnelde veroudering van de huid door de zon noemen. De huid wordt dikker en droog, van gelige tint en bijzonder gerimpeld. Er verschijnen talrijke bruine vlekken. De hoofdverantwoordelijken zijn de UVA die dieper in de huid doordringen maar de UVB en infrarood dragen ook bij aan deze veroudering.

De ernstigste gevolg van overdreven zonneblootstelling is het ontstaan van kankers. De risicofactor neemt toe bij oudere mensen, voor mensen die buiten werken, voor degenen die lang verblijven in zonnige landen en voor degenen die een lichte huid hebben.
De meest voorkomende huidkanker is het basaalcelcarcinoom, het heeft een langzame evolutie zonder risico op metastasen maar het moet behandeld worden.
Daarna komt het plaveiselcelcarcinoom met een snellere evolutie met risico op metastasen. Het ontwikkelt zich gewoonlijk op een reeds bestaande wratachtige vlek. Deze kanker is soms dodelijk.
De laatste en meest gevaarlijke is het maligne melanoom. Deze kanker verspreidt zich zeer snel, vroege detectie is daarom van primair belang.


Tot slot zal de bruining of vertraagde pigmentatie verschijnen na twee dagen blootstelling. Het zal maximaal zijn na 20 dagen en dan geleidelijk afnemen bij afwezigheid van blootstelling. Deze bruining is vooral het resultaat van blootstelling aan UVB, UVA kunnen het ook veroorzaken maar bij doses die 1000 keer hoger zijn. Deze kleuring is te wijten aan de synthese van nieuwe melanine.

Ter conclusie:

Stel uzelf niet te veel bloot aan de zon, vooral als uw huid het slecht verdraagt.
De schadelijke effecten van de zon zijn cumulatief, al uw fouten tellen op.
Bescherm uzelf effectief met zonnebrandcrèmes. De zon versnelt de veroudering zelfs voor getinte huidtypes.

Wees nog voorzichtiger met kinderen!

Vermijd de zonnebank, deze brengt ook risico's met zich mee.
En vooral, reageer snel bij huidafwijkingen, raadpleeg een dermatoloog.