GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË - Intoxicatiesyndromen

Op deze site vindt u een overzicht van paddenstoelen die verantwoordelijk zijn voor vergiftigingen van verschillende ernst. Vanuit toxicologisch oogpunt kunnen deze in de volgende groepen worden onderverdeeld:

Falloïdisch syndroom

Naast de Amanita phalloides en verwante soorten, evenals enkele Galerina's, behoren ook bepaalde kleine Parasolzwammen tot deze groep (zoals Lepiota helveola Bres. en L. brunneoincarnata Chod. et Martin). Gelukkig zijn deze laatste weinig verspreid en klein van omvang, wat het aantal vergiftigingen beperkt houdt.

Orellaansyndroom

Dit ernstige vergiftigingssyndroom wordt veroorzaakt door Gordijnzwammen uit de Cortinarius orellanus-groep. Ook andere soorten (vooral de "Dermocybe"), waarvan de toxiciteit minder bekend is, dienen absoluut vermeden te worden.

Gyromitriensyndroom (of helvelliaans)

Vooral Kluifzwammen en vermoedelijk ook Sarcosphaera coronaria zijn hier gevaarlijk. Onvoldoende gekookte Helvella's kunnen vergelijkbare symptomen veroorzaken. Ook de raadselachtige vergiftigingen door Paxillus involutus worden mogelijk tot deze groep gerekend.

Panterinisch of myco-atropinisch syndroom

De twee belangrijkste veroorzakers zijn Amanita pantherina en A. muscaria.

Muscarinisch of sudorisch syndroom

Dit wordt meestal veroorzaakt door kleine paddenstoelen uit de geslachten Clitocybe en Inocybe.

Gastro-intestinaal of resinoïde syndroom

Ook wel bekend als het "containersyndroom", dit omvat een groot aantal paddenstoelen uit verschillende geslachten. De gevaarlijkste zijn Entoloma lividum en de Olijfboomtrechterzwam [Omphalotus olearius (DC. : Fr.) Singer s.l.], die in onze streken op loofboomstronken voorkomt. Mildere vergiftigingen worden veroorzaakt door Hypholoma fasciculare, Boletus satanas, Hebeloma div. sp., Ramaria formosa en Agaricus xanthoderma Genevier. Ook bepaalde soorten met scherp of brandend vruchtvlees (zoals sommige Russula, Lactarius en Tricholoma) kunnen hier genoemd worden.

Hemolytisch syndroom

Dit betreft soms ernstige vergiftigingen door het eten van rauwe paddenstoelen die gekookt wel eetbaar zijn. De Parelamaniet is het bekendste voorbeeld, maar dit geldt ook voor verschillende soorten Amanita, Tricholoma en Armillaria.

Psilocybisch of hallucinogeen syndroom

Deze psychotrope vergiftigingen zijn uitgebreid gedocumenteerd, vooral in etnologische studies. In Europa zijn Psilocybe en Panaeolus de bekendste hallucinogene paddenstoelen.

Intoxicatie door aangetaste paddenstoelen

Voedselvergiftigingen kunnen ook worden veroorzaakt door het eten van bedorven paddenstoelen. Risico's ontstaan vooral bij het plukken van bevroren exemplaren in de winter of bij het bewaren van paddenstoelen in plastic zakken, waar ze snel kunnen gisten.