GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË - Groene knolamaniet

GIFTIGE PADDENSTOELEN IN BELGIË - Groene knolamaniet

Amanita phalloides (Fr. : Fr.) Link

Franse namen: Amanite phalloïde, Oronge ciguë
Nederlandse naam: Groene knolamaniet
Duitse namen: Grüner Knollenblätterpilz, Grüner Giftwulstling

De Groene knolamaniet is zonder twijfel de meest gevreesde paddenstoel van onze streken, verantwoordelijk alleen al voor meer dan 90% van de dodelijke vergiftigingen of die ernstige gevolgen achterlaten.

Het is dus onmisbaar, wanneer men paddenstoelen plukt, altijd de diagnostische kenmerken van deze soort en van de andere gevaarlijke Amanieten voor ogen te hebben: het zijn paddenstoelen met witte lamellen (wanneer ze rijp zijn), vrij van de steel, die zich vrij gemakkelijk van de hoed losmaakt en een nette breukspoor achterlaat; ze bezitten een volva, een soort koker of zak rondom de basis van de steel, en een kraagvormige ring die het bovenste deel van de steel siert.

Habitat en verschijningstijd

De Groene knolamaniet is een vrij wijdverspreide paddenstoel in zomer en herfst in loofbossen, vaak onder haagbeuken of eiken, op relatief vruchtbare bodems; men rapporteert hem zeldzamer onder naaldbomen.

Mogelijke verwisselingen

De hierboven aangegeven kenmerken, samen met de kleuring van de hoed, die typisch groenachtig of olijfkleurig is en vaak voorzien van strepen, maken er een paddenstoel van die gemakkelijk te herkennen is. Verwisselingen zijn echter mogelijk, voor een weinig aandachtige plukker, met Russula's of Ridderzwammen (in het bijzonder twee eetbare: Tricholoma sejunctum van zeer matige culinaire waarde, en Tricholoma portentosum, de Gele ridderzwam, zeer gezocht door liefhebbers). Er bestaat ook een variëteit van de Groene knolamaniet met witachtige hoed en een verwante soort, met meer zuidelijke verspreiding, Amanita verna, de Voorjaarsamaniet, die kunnen worden verward met Champignons, of zelfs met de Weidechampignon, Calocybe gambosa.

Vergiftiging

De Groene knolamaniet is verantwoordelijk voor het zogenaamde falloïdische syndroom, dat er natuurlijk zijn naam aan ontleent. De symptomen van de intoxicatie verschijnen laat (gemiddeld een twaalftal uren na de inname en beginnen met een fase van gastro-enteritis, met misselijkheid, krampen, diarree; zweten en intense dorst zijn ook kenmerkend.

Dan komt de fase van ernstige hepatitis, met rillingen, uitputting, kadaverachtige bleekheid, die vaak, bij afwezigheid van adequate behandeling, evolueert naar coma en dood. Men kent gevallen waarbij deze optrad na twintig dagen lijden. De therapie heeft gelukkig grote vooruitgang geboekt, maar ze vereist hospitalisatie en het zo snel mogelijk besef van de aard van de intoxicatie; ondanks dat blijft een dodelijke afloop mogelijk.