Inleiding tot aromatherapie

Aromatherapie is een natuurlijke geneeswijze die gebruik maakt van essentiële oliën (E.O.), geëxtraheerd uit specifieke planten. Het hoofddoel is het versterken en stimuleren van de natuurlijke afweersystemen in het lichaam.

Deze therapievorm richt zich voornamelijk op ziektepreventie en is bijzonder effectief in het bestrijden van stressklachten. Essentiële oliën hebben een directe invloed op het centrale zenuwstelsel: sommige werken kalmerend, andere stimulerend, en bepaalde oliën helpen bij het herstellen van een verstoorde balans.

Hieronder vindt u een uitgebreide introductie tot aromatherapie, samen met praktische adviezen die u ook terugvindt in de "Adviezen" sectie van deze website.

Wat is een essentiële olie?

Een essentiële olie is een geconcentreerde, vluchtige vloeistof die door bepaalde planten wordt geproduceerd. Ondanks de naam "olie" bevatten deze extracten geen vetten - een druppel verdampt volledig op papier zonder een vlek achter te laten, in tegenstelling tot plantaardige oliën.

Van de honderdduizenden plantensoorten produceren er ongeveer 4000 aromatische stoffen, waarvan slechts enkele honderden in voldoende hoeveelheden voor extractie. De drie meest gebruikte extractiemethoden zijn:

• Koude persing: voor planten zoals sinaasappel, waarbij de schil essentiële olie bevat
• Oplosmiddelextractie: vooral voor delicate bloemen, waarbij kooldioxide wordt gebruikt
• Stoomdistillatie: de meest toegepaste methode, ontwikkeld in de 11e eeuw

De productie van essentiële oliën is een kostbaar proces, voornamelijk door de grote hoeveelheid plantmateriaal die nodig is: gemiddeld 35 kg planten voor één liter essentiële olie, en voor sommige planten zoals rozen nog veel meer. Dit verklaart de hoge prijzen van authentieke essentiële oliën. Er bestaan ook synthetische varianten, geschikt voor parfumerie maar niet voor therapeutisch gebruik.

Essentiële oliën worden al millennia gebruikt in keuken, geneeskunde, parfumerie en cosmetica. De moderne aromatherapie ontstond eind 19e eeuw in Frankrijk, toen wetenschappelijk werd aangetoond dat essentiële oliën bacteriën kunnen bestrijden. René-Maurice Gattefossé introduceerde in 1928 de term 'aromatherapie', soms ook 'parfumotherapie' genoemd.

Complexe chemische verbindingen

Een essentiële olie kan honderden verschillende moleculen bevatten, elk met specifieke eigenschappen (antiseptisch, bacteriedodend, immunostimulerend, ontstekingsremmend, etc.). Deze moleculen worden geclassificeerd in verschillende chemotypes of "biochemische families" - zoals ketonen, esters, coumarines, fenolen en monoterpenolen - gebaseerd op hun gemeenschappelijke eigenschappen.